New Melancholy – Lidewij Edelkoort

Kunst en design samengebracht rondom een gevoel van melancholie. Vanaf 16 oktober 2020 is de indringende tentoonstelling New Melancholy te zien, verspreid over Van Abbemuseum en Home of Design Kazerne in Eindhoven. De tentoonstellingen combineren kunstwerken uit het museum met eigentijds design dat Lidewij Edelkoort tijdens haar loopbaan heeft verzameld. De getoonde werken dragen een geest en sfeer van melancholie in zich, passend bij de huidige tijd van afstand houden en bezinning. De bezoeker ervaart hoe design en kunst reflectie en perspectief kunnen bieden, juist ten tijde van een pandemie.

Essay De nieuwe melancholie

“Na de bezinning ten tijde van de lockdown voor het Covid-19 virus blijft de mens achter met een grote leegte. Het is duidelijk dat het gedrag van de laatste twintig jaar de planeet, dieren en mensheid bedreigt en dat over productie, over consumptie, over informatie en over werk veel geld heeft opgebracht voor een kleine groep mensen. De pandemie heeft duidelijk gemaakt dat de sociale onrechtvaardigheid, raciale verdeling en ecologische misstappen steeds groter dreigen te worden, met eventuele gevolgen als burgeroorlog en een economische crisis die kan leiden tot een revolutie. Hoe te handelen, hoe ons als burger op te stellen ?

In de toekomst kijken lijkt voorlopig nutteloos, naar het verleden kijken heeft weinig zin meer en de status quo bevatten is bijna onmogelijk door een kakofonie van stemmen en meningen. Het gevoel van leegte dat ontstaat wordt gevoed door het sociale afstand bewaren en het digitale communiceren, het verdriet van afscheid van ouders die alleen sterven en studenten die geïsoleerd examen moeten doen. Het plezier van het samenzijn en het ongemak van opsluiting wisselen elkaar af in een spel van kat en muis. Er is liefde en verdriet, er is eenzaamheid en saamhorigheid, de mens is bedroefd en geestig.

Deze complementaire menselijke emoties leiden tot een gevoel van melancholie dat in de komende tijd de cultuur zal gaan beïnvloeden, met soms zelfs sentimentele verschijningsvormen. Er wordt gezocht naar het juiste woord, de foutloze noot, de perfecte danspas en het lekkerste brood om de poëzie van het dagelijkse tot uiting te brengen. Esthetiek gaat op zoek naar bijna romantische aspecten.

De openings expositie rondom mijn collectie put uit enkele desolate en eenzame werken uit de permanente collectie van het van Abbe, die in dialoog gaan met een selectie van meer abstracte design stukken die allen een vervreemdend karakter hebben. Gezamenlijk zullen deze werken een gevoel van melancholie uitdragen, een melancholie gedragen door humor en afstand van het onderwerp. Een gegeven dat beschouwd kan worden als the New Melancholy.”